Hoewel het in deze tijden van corona best wel een opgave is om verschillende partijen aan tafel te krijgen voor een meerdaagse opleiding, is het de organisatie toch gelukt. Samen zochten we naar praktische oplossingen voor de problemen binnen wonen en zorg waar we mee te maken hebben. Tijdens diverse masterclasses werden we getriggerd om na te denken over langer thuis wonen, innovaties in de bouw of zorg, vergrijzing, robotica en kunstmatige intelligentie.

H ousing First op z’n Scandinavisch
Ondanks de verschillen tussen Groningen en steden als Helsinki en Barcelona in organisatiemodellen, financieringsstructuren, politieke afwegingen en niet te vergeten temperatuur vonden we opmerkelijke bespiegelingen. Zo maakten we kennis met Housing First. Een concept dat we al kennen in Nederland, maar waar de Finnen toch een hele eigen interpretatie aan geven. Zo zijn de Housing First woningen in Finland geen doorstroomwoningen, maar meteen het definitieve huis voor daklozen. Dat maakt dat de bewoners trotser op hun plek zijn en er beter op passen. In Helsinki zagen we hoe dat echte thuis problemen als werkloosheid en verslavingsproblematiek helpt oplossen.

Woningcorporatie als eerste werkgever
Bewoners doen klusjes in en om het huis en vergroten hun administratieve vaardigheden door op het kantoor van de woningcorporatie mee te helpen. Door als een soort eerste werkgever voor daklozen te fungeren, worden hun kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk vergroot. Een groot verschil met de gemiddelde Nederlandse aanpak van Housing First dus.

Meer dan een huis
Ook viel ons op dat in Finland niet alleen woningen worden gerealiseerd, maar ook gemeenschapsvorming. Door in complexen gemeenschappelijke ruimtes te faciliteren, zoals keukens, bibliotheken en sportaccommodaties. In sommige complexen werd het gebruik ervan bevorderd door activiteiten te organiseren. In één complex zagen we senioren, gezinnen en studenten samenwonen of beter gezegd samen leven.

In een straatje in Midwolda zien we dat misschien nog niet zo één, twee, drie gebeuren, maar wie weet is het iets voor de complexen in de grotere kernen. We kunnen mooie stappen zetten als we de focus van eigen initiatief verleggen naar meer samenwerken vanuit ons sociale netwerk en met gemeenten. Het is niet voor niks dat we in Groningen als aardbevingsgebied zo’n voorstander zijn van de gebiedsgerichte aanpak. Met huurders, particuliere woningeigenaren en gemeenten zetten we samen de schouders eronder. We merken dat initiatieven zoals het onderhouden van gezamenlijke (moes)tuintjes en ontmoetingsplekken in de wijk ook hier kunnen rekenen op veel belangstelling. Met het creëren van Tiny Houses op het Groningse platteland hopen wij ook zo’n mini-gemeenschap te realiseren.

“Met het creëren van Tiny Houses op het Groningse platteland hopen wij ook zo’n mini-gemeenschap te realiseren”

Wonen en zorg in één
In Barcelona zagen we hoe de gemeenschapszin gelijk was aan die in Helsinki, maar toch heel anders werd ingevuld. In Spanje is mantelzorg een groot deel van het zorgsysteem. Daar worden creatieve manieren gevonden om de woningnood en mantelzorg te combineren. Zo wonen studenten bij ouderen in om te helpen bij de dagelijkse bezigheden en wonen zij op hun beurt goedkoop. Het matchingsproces wordt begeleid door psychologen, zodat uitval tot een minimum wordt beperkt en verwachtingen over en weer overeenkomen.

Misschien is dit ook niet direct een voorbeeld dat we op het Groningse platteland één op één kunnen overnemen. Maar de gedachtegang om elkaar te willen helpen, zie je hier ook steeds meer. We zagen daar ook een project dat we in Nederland ‘Pas op elkaar’ of ‘Noaberschap nieuwe stijl’ zouden noemen. Je kan je als oudere opgeven als deelnemer en dan word je elke week gebeld door een vrijwilliger die bij je in de buurt woont. Winkels, bibliotheken en artsen in de omgeving doen ook mee. Hier kun je als deelnemer terecht als je hulp nodig hebt of kun je signalen doorspelen als het niet goed met iemand gaat. Samen op zoek gaan naar de beste ondersteuning… als dat in een wereldstad als Barcelona kan, dan moet dat in onze dorpen en wijken toch ook lukken?

Samen bouwen aan een fijn thuis
Eenzaamheid en vergrijzing spelen in heel Europa. Je kunt jezelf afvragen of het aan de woningcorporaties is om dat op te lossen. Maar de prijs van eenzaamheid is groot. Niet alleen in welbevinden, maar ook in zorgkosten en leefbaarheid. Samen met onze partners, gemeenten, huurdersorganisaties, zorginstellingen en welzijnswerk zetten we kleine stappen naar toepasbare oplossingen. Daarom zijn dit soort voorbeelden een mooie inspiratie om mee te nemen en op door te bouwen. Op onze eigen schaal en manier. Nuchter, naast en met huurders, en altijd op zoek naar dat wat het leven net een beetje leuker maakt. Immers wij bouwen het huis en werken samen met huurders aan hun thuis!